1. Yönetmelik 165 nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Resmi adıyla (AB) No. 165/2014 Yönetmeliği, karayolu taşımacılığında kullanılan takografların kurulumu, kullanımı ve denetimine ilişkin kuralları belirler. Bu yönetmelik, Avrupa ulaşım politikasının temel taşlarından biridir; çünkü sürücülerin ve şirketlerin sürüş, mola ve dinlenme sürelerinin kontrolüne ilişkin yükümlülüklerini tanımlar.
Basitçe ifade etmek gerekirse, Yönetmelik 165, karayolu taşımacılığının güvenli, adil ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlar. Böylece sürücü yorgunluğu önlenir ve işletmeler arasında haksız rekabetin önüne geçilir. Bu yönetmelik, Avrupa’da dijital veya akıllı takograf kullanan tüm operatörler için zorunludur.
Yönetmeliğe uyulmaması, hem sürücü hem de şirket açısından ciddi para cezalarına yol açabilir. Bu yaptırımlar yalnızca idari değil, aynı zamanda Avrupa’nın yol güvenliği ve işçi refahı konusundaki taahhüdünü yansıtır.
2. Yönetmelik 165’in kapsamı ve sürücünün sorumlulukları
Yönetmelik 165, 3,5 tondan fazla brüt ağırlığa sahip yük taşıtlarını ve dokuzdan fazla koltuğu (sürücü dâhil) bulunan yolcu taşıtlarını kapsar. Bu kurallar tüm Avrupa Birliği ülkelerinde ve sınır ötesi taşımacılık faaliyetlerindegeçerlidir.
2.1 Kimler Yönetmelik 165’e uymalıdır?
Tüm profesyonel sürücüler — ister bir nakliye şirketinde çalışsın ister bağımsız olsun — bu yönetmeliğe uymakla yükümlüdür. Bu, takografın doğru şekilde takılması, kalibre edilmesi ve kullanılması, verilerin eksiksiz kaydedilmesi ve manipülasyon yapılmaması anlamına gelir.
2.2 Taşımacılık şirketlerinin rolü
Şirketler, araçlarının Yönetmelik 165 gerekliliklerine uygun olmasını sağlamaktan sorumludur. Bu; düzenli denetim, sürücü eğitimi ve ekipmanın doğru şekilde bakım ve kalibrasyonunu içerir. Şirketin ihmali, birikimli para cezalarına ve hatta operasyonel kısıtlamalara yol açabilir.
3. Yönetmelik 165’in belirlediği temel yükümlülükler
Yönetmelik, takograf kullanımına ilişkin ayrıntılı kurallar koyar. Amaç, kayıtların güvenilirliğini sağlamak ve sahtekarlığı önlemektir.
3.1 Kurulum ve kalibrasyon
Takograf yalnızca yetkili bir merkez tarafından monte edilip kalibre edilmelidir. Kalibrasyonun düzenli yapılmaması ciddi bir ihlaldir. Her iki yılda bir teknik kontrol zorunludur.
3.2 Sürücü kartının doğru kullanımı
Her sürücünün kendi bireysel takograf kartını kullanması zorunludur. Başkasının kartını kullanmak, kartı takmamak veya verileri tahrif etmek ağır ihlal sayılır ve yüksek para cezalarına hatta cezai işlemlere neden olabilir.
3.3 Verilerin saklanması ve aktarımı
Takograf verileri düzenli olarak hem şirket hem de sürücü tarafından indirilmeli ve en az 12 ay saklanmalıdır. Kayıtların silinmesi veya yok edilmesi cezalandırılır.
4. Yönetmelik 165 kapsamında öngörülen ihlal türleri
Yönetmeliğe aykırı davranışlar üç ana kategoriye ayrılır:
- Teknik ihlaller – cihazın manipülasyonu, bağlantısının kesilmesi veya onaylanmamış ekipman kullanımı.
- Kullanım ihlalleri – takograf veya sürücü kartının yanlış veya sahte kullanımı.
- İdari ihlaller – veri saklamamak, kalibrasyonu ihmal etmek veya zorunlu kayıtları tutmamak.
Her ihlal türü, sürüş süresi kontrolü ve yol güvenliğine etkisine göre değerlendirilir.
5. Sürücüye uygulanabilecek para cezaları ve yaptırımlar
5.1 Para cezalarının belirlenme kriterleri
Yönetmelik 165’teki para cezaları AB genelinde sabit değildir; her ülkenin kendi mevzuatına göre değişir.
Portekiz’de örneğin, ihlalin ağırlığına (hafif, ciddi, çok ciddi) göre ceza miktarı yüzlerce ila binlerce euro arasında değişebilir.
Cezayı etkileyen faktörler:
- ihlalin niteliği (yanlış kullanım, manipülasyon, sahtecilik);
- sürücünün niyeti (ihmal veya kasıt);
- tekrar durumu;
- yol güvenliği üzerindeki potansiyel etki.
Örneğin, takografı manipüle ederek sürüş süresini uzatan bir sürücü çok ciddi ihlal işlemiş olur ve yüksek para cezasının yanı sıra idari veya cezai yaptırımlarla karşılaşabilir. Kartın takılmaması ise orta düzey bir ceza gerektirse de önemlidir.
5.2 Sürücü ve şirketin ortak sorumluluğu
Yönetmelik 165, hem sürücünün hem de şirketin sorumlu olabileceğini açıkça belirtir.
Sürücü doğrudan kullanım hatalarından sorumluyken, şirket yönetim, eğitim veya ekipman kontrolündeki eksikliklerden sorumludur. Bu nedenle, her iki taraf da aynı ihlal için cezalandırılabilir.
6. İşlemler, süreler ve sürücünün savunma hakkı
Bir ihlal tespit edildiğinde, yetkililer bir tutanak düzenler ve sürücü ile şirketi bilgilendirir.
İhlalde bulunan taraf, yazılı savunma, delil sunma ve teknik inceleme talep etme hakkına sahiptir.
Ceza kesinleşirse, 15 iş günü içinde ödeme yapılmalıdır. Ödenmezse sürücü belgesinin askıya alınması gibi yaptırımlar uygulanabilir.
Sürücü, özellikle takograf kayıtlarının yorumu veya cihazın kalibrasyon hatasıyla ilgili şüpheler varsa itiraz hakkınıkullanabilir.
7. Sürücü ve şirket için ek sonuçlar
Yönetmelik 165 kapsamındaki para cezaları, görünür kısmın sadece başlangıcıdır. Etkiler şunları içerebilir:
- Sürücü belgesinde puan kaybı (ulusal yasaya göre);
- Tekrarlanan ihlallerde faaliyet askıya alma;
- Müşteri güveninin sarsılması nedeniyle ticari kayıplar;
- Araç immobilizasyonu, zorunlu denetimler ve yeniden eğitim maliyetleri.
Büyük filolara sahip şirketlerde bu yaptırımlar itibar ve finansal istikrar üzerinde ciddi etkiler yaratabilir.
8. Para cezalarından kaçınma ve Yönetmelik 165’e uyum sağlama
8.1 Temel önleyici tedbirler
Para cezasından kaçınmanın en iyi yolu, sağlam bir uyum stratejisi (compliance) oluşturmaktır. Önerilen adımlar:
- Takografın düzenli olarak kalibrasyon ve bakımını yapmak;
- Sürücülere ekipman kullanımı hakkında eğitim vermek;
- Düzenli iç denetimler uygulamak;
- Sertifikalı takograf veri yönetim yazılımı kullanmak;
- Operasyon ve insan kaynakları departmanları arasında etkin iletişim sağlamak.
8.2 1tacho’nun rolü
1tacho, takograf yönetimi ve analizinde önde gelen bir referanstır. Şirketlere ve sürücülere, Yönetmelik 165’e uyum sağlamak için entegre çözümler sunar. Gelişmiş teknoloji ve uzman danışmanlıkla cezaların önlenmesine ve veri analizinin optimize edilmesine yardımcı olur.
1tacho’nun şirketinize nasıl yardımcı olabileceğini öğrenmek için şu makaleleri okuyabilirsiniz:
- “Dijital takograf hakkında bilmeniz gereken her şey” — Yönetmelik 165 kapsamında takografın teknik ve hukuki yönlerini açıklar.
- “2025’te AB’de takograflar için yeni kurallar” — gelecekteki değişiklikleri ve filonuzu nasıl hazırlayacağınızı anlatır.
9. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Yönetmelik 165 hafif araçlar için de geçerli mi?
Genel olarak, 3,5 tonun altındaki araçlar için geçerli değildir. Ancak, uluslararası ücretli taşımacılık yapan bazı araçlar için akıllı takograf zorunluluğu olabilir.
AB’de para cezaları her ülkede aynı mı?
Hayır. Her üye ülke, kendi ceza miktarlarını belirleme özgürlüğüne sahiptir, ancak Avrupa hukukunun orantılılık ve eşdeğerlik ilkelerine uymak zorundadır.
Sürücü hata yaptığında şirket de ceza alabilir mi?
Evet. Şirket, yeterli eğitim vermediyse veya kontrolleri ihmal ettiyse sorumlu tutulur.
Takograf arızası nedeniyle ceza iptal edilebilir mi?
Evet, ancak teknik inceleme raporu gereklidir. Hatanın kullanıcıdan değil, cihazdan kaynaklandığı kanıtlanmalıdır.
Takografımın Yönetmelik 165’e uygun olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?
Yetkili bir teknik merkezde kontrol ettirebilirsiniz. 1tacho, sertifikasyon ve teknik uygunluk konusunda size rehberlik edebilir.
10. Sonuç: Bugün harekete geçmek, yarının cezalarını önler
Yönetmelik 165 yalnızca bir dizi kural değildir — Avrupa yol güvenliğinin temelidir ve ticari taşımacılıkta adalet sağlar.
Kanunu bilmemek veya yükümlülükleri ihmal etmek hem maddi hem itibari kayıplara yol açabilir.
Bu nedenle, her sürücü ve her şirketin Yönetmelik 165’i derinlemesine anlaması ve sürekli denetim mekanizmalarıoluşturması gerekir.
1tacho, teknik çözümler, eğitim ve hukuki destek sunarak uyumu rekabet avantajına dönüştürür.
Bizimle iletişime geçin ve yasal sınırlar içinde çalışarak cezalardan nasıl kaçınabileceğinizi ve müşteri güvenini nasıl artırabileceğinizi öğrenin.
